سير تحول كتابخانه ها : از سنتي تا مجازي در يك نگاه

شماره

  نوع كتابخانه

ويژگي

1

كتابخانه سنتي

موجودي به صورت چاپي كه هيچ كار رايانه اي روي آن انجام نشده است

2

كتابخانه خودكار

خودكار كردن فعاليت هاي كتابخانه ، فهرست نويسي ، امانت ،فراهم آوري ... رايانه اي ، موجودي بطور عمده به شكل چاپي با تعدادي محدود منابع

3

كتابخانه الكترونيكي

فعاليت ها كاملا خودكار،شبكه ديسك فشرده ،منابع به دو شكل الكترونيكي ومتعارف است .

4

كتابخانه ديجيتالی

 يا   رقومي  

كاملا خودكار، تمام منابع به شكل ديجيتالي در آمده ، شبكه محلي فيبرهاي نوري با سرعت بالا و دستيابي به شبكه هاي گسترده

5

كتابخانه مجازي

كتابخانه بدون ديوار با تامين دستيابي به منابع ، كتابخانه بدون منابع

 

كتابخانه سنتي

تعريف : كتابخانه سنتي كتابخانه هايي هستند كه مجموعه اطلاعات آنهابصورت چاپي است و كليه عمليات كتابخانه اي و ارائه خدمات اطلاعاتي بصورت دستي انجام مي شود .

ويژگيهاي كتابخانه هاي سنتي :

  1. غالبا موجوديها به صورت چاپي هستند .
  2. هيچ كار رايانه اي روي فعاليت هاي كتابخانه ها انجام نشده است
  3. فرايند سازماني و مديريت در اين كتابخانه ها معمولا دستي است .
  4. فرايند بازيابي اطلاعات بر مبناي استفاده از نمايه ها ،كارت برگه ها كه ماهيتا دستي هستند صورت مي پذيرد .
  5. هميشه در دسترس نبودن مواد اطلاعاتي به دليل استفاده همزمان آن سند توسط استفاده كننده ديگر
  6. بدليل محدوديت ساعات كار اغلب كتابخانه ها ، زمان استفاده از اين كتابخانه ها معمولا محدود است
  7. با افزايش مداوم مجموعه ها و با وجود نيروي انساني فاقد آموزش مناسب ، سازماندهي و مديريت  كتابخانه هاي ياد شده  روبه وخامت مي رود و بحران فضا در اين كتابخانه ها امري اجتناب ناپذير است .

کتابخانه دیجیتالی چیست ؟

کتابخانه دیجیتالی (الکترونیکی )ُُُ کتابخانه ای است که در آن اسناد به جای کاغذ یا سایر رسانه های محلی به شکل الکترونیکی ذخیره شده اند. اساس این کتابخانه ها ذخیره مدارک به شکل الکترونیکی و نیز استفاده الکترونیکی است . به این صورت که هر فردی در هر نقطه از ایران و حتی جهان با استفاده از یک کامپیوتر معمولی و یک خط تلفن بتوانند به تمامی اطلاعات یک کتابخانه عظیم دسترسی پیدا کند.از این رو کافی است این کتاب ها را جمع آوری کرده و در واحدهای حافظه در این نوع کتابخانه ها قرار دهیم

ویزگیهای کتابخانه های دیجیتالی :

۱.کتابخانه های دیجیتالی . وجه دیجیتالی کتابخانه های سنتی هشتند که مجموعه های دیجیتالی و سنتی یعنی موادالکترونیکی و کاغذی را در بر می گیرد

۲. کتابخانه های دیجیتالی هم به مهارت کتابداران احتیاج داردو هم مهارت دانشمندان کارآمد رایانه .

۳. در کتابخانه های دیجیتالی فاصله میان جویندگان و پدید آورندگان تقریبا به صفر می رسد .

۴. کتابخانه دیجیتالی علاقمندان به موضوعات مشترک را از سراسر کشور کنار هم می آورد و به آنها امکان می دهد که در هرجای ایران و حتی جهان در موضوعات مورد علاقه شان به بحث بنشیند و این باعث می شود فاصله میان نخبگان کشور از بین برود و آنها بتوانند مسائل خودشان را با دانشمندان و نخبگان جهان مطرح نمایند.

۵.در کتابخانه های دیجیتالی . امکان استفاده همزمان از یک منبع خاص برای استفاده کنندگان فراهم است .

۶.برخلاف کتابخانه های فیزیکی برای کتابخانه های مجازی دو مقوله زمان و مکان . کلمات بی مفهومی هستند . از این نظر که خدمات کتابخانه ای را به زمان و مکان خاص محدود نمی سازند و اطلاعات موجود در این کتابخانه ها در تمامی روزهای هفته و در تمامی ساعات شبانه روز قابل دستیابی می باشند.

علل گرایش و روی آوردن به کتابخانه های دیجیتالی :